Skip to main content
drzeki.com

C++ Matematiksel İşlemler ve Karşılaştırmalar

Hafta: 4
Konu: Matematiksel İşlemler ve Karşılaştırmalar
Hedef: Bu hafta C++ dilinde kullanılan matematiksel işlem çeşitleri ile başlanacaktır. Daha sonra işlemlerin öncelikleri ile devam edilip en son olarak da matematiksel karşılaştırmalar yapılacaktır.
Matematiksel İşlemler ve Karşılaştırmalar
            Aritmetik deyimlerde kullanılabilecek aritmetik işlemler şunlardır:
 
            Toplama          : + işareti ile gerçekleştirilir.
            Çıkartma         : – işareti ile gerçekleştirilir.
            Çarpma           : * işareti ile gerçekleştirilir.
            Bölme             : / işareti ile gerçekleştirilir.
            Kalan(mod)    : % işareti ile gerçekleştirilir. Yalnızca iki tam sayı arasında yapılabilir, gerçel sayılara uygulanamaz.
 

Devamını Oku

Veri Tipleri

Hafta: 2
Konu: Veri Tipleri
Hedef: Programlamadillerinde o an kullanılan veriler bellekte tutulur. Bu verileri programlama dillerinde kullanabilmek için veri tipleri ile tanımlamak gereklidir, değişkenler en çok kullanılan temel veri tipidir.
            Programlar genellikle kullanıcı ile etkileşim halindedir, bu amaçla programlama dillerinde kullanıcıdan bilgi almak veya kullanıcıya bilgi vermek için giriş-çıkış komutları kullanılır.
 
Veri Tipleri
Programlama Dillerinin Genel Yapıları
            Günümüzde kullanılan tüm programlama dillerinin yapıları genellikle aynıdır.
 
Temel Veri Tipleri
            Bilgisayarlarda, programlama dillerinde işlemlerde kullanılacak bilgiler verilerden elde edilir. Programlamanın asıl kullanım amaçlarından biri de verileri işlemektir. Veriler programlama dillerinde değişkenlerde veya sabitlerde tutulurlar.
           
Bir programda kullanılacak olan verilerin geçici olarak temsil edilmesi ve kendilerine atanmış verilerin saklanması değişkenler ile gerçekleştirilir. Değişkenler bilginin bellekte saklandığı yerin adresidir.
 
            Aşağıdaki örnekte 0020 adresindeki verinin değeri için tel_no, 0028 adresindeki verinin değeri için okul_no adlı değişkenler kullanılır.
 
Değişkenin Adı
Bellek
Bellek Adresi
 
 
0000
 
 
008
 
 
0010
 
 
0018
Tel_no
110101010
0020
Okul_no
010110101
0028
 
 
0030
 
 
0038
 
 
 
 
 
Bellekte veriler bitler (1 veya 0) şeklinde tutulur. Bellek verilen tutulduğu birimlerden oluşan bir yapıdır. Her birimin bir adresi vardır. (F3444 gibi) Program yazarken bu adresler yerine, bu adresleri temsil eden değişkenler kullanılır. Bu adresleme değişkenlerin tutulduğu verinin içeriğine göre farklılık gösterir.
 
            Programlama dillerinde değişkenleri kullanmadan önce kullanılacak değişkenleri programa tanıtmak gerekmektedir. Bu tanıtma işlemi bazı programlama dillerinde program kodları yazılmaya başlanmadan önce yapılır. Bazı dillerde ise değişkenin tanımlanması değişken kullanımı esnasında yapılabilir.
 
Temel Veri Bildirileri
Veri tipleri değişkenler ve sabitler olarak iki ana başlığa ayrılır;
 
Değişkenler:
            Değişkenler bir programda değişik işlemlerde kullanılacak veya işlemlerden sonra ortaya çıkacak olan değerlerin saklanması amacıyla kullanılır.
 
a)                 Mantıksal Veri Tipi
Mantıksal veri tipi, içerisinde mantıksal değer olan True ya da False değerini saklar. Bu değeri saklamak için bellekte sadece 1 bit kullanılır, doğru veya yanlış değerini bellekte 1 veya 0 değeri karşılar. C deki kullanım şekli
 
bool gecti;
gecti = true; // Geçti
gecti = false; // Kaldı
 
b)                 Tamsayı Veri Tipleri
Bir tamsayı veri tipinin değerinin büyüklüğü bilgisayardan bilgisayara, programlama diline veya bellekte ayrılan yere göre değişebilir. Tamsayının büyüklüğü ayrıca sayının işaretli olmamasına göre de değişir. C dilinde tanımlanması aşağıdaki gibidir;
Bildiri / Özellik
Uzunluk
Minimum Değer
Maksimum Değer
Char
1 Byte
-128
+127
Unsigned char
1 Byte
0
255
İnt
2 Byte
-32767
+32767
Unsigned int
2 Byte
0
65535
Long
4 Byte
-2147483648
+2147483674
Unsigned long
4 Byte
0
4294967295
 
            C dilindeki kullanımı;
 
            char c;
            …
            C=65;
 
Reel Sayı Tipleri
            Programlama dillerinde daha çok reel (ondalık, kesirli) sayıları göstermek için kullanılan bir veri tipidir. Bu veri tipi bellekte kayan noktalı (float point) şeklinde saklanır. Kayan noktalı gösterimde E harfinden sonra gelen sayı 10’un kuvveti şeklinde hesaplanmıştır.
 
Gerçek Sayı
Kayan Noktalı Gösterimi
10’un Kuvveti Şek. Gösterimi
0,126
0,126E+0
0,126×10^0
24,45821
0,2445821E+2
0,2445821×10^2
5244
0,5244E+4
0,5244×10^4
0,0023
0,23E-2
0,23×10^-2
 
Kayan noktalı gösterimde virgülden sonra kaç basamak olacağına o sayının duyarlılığı denir. Genelde bilgisayarlarda bu duyarlılık 6 hane olarak belirlenmiştir. Bu, sayının virgülden sonraki 6 hanesi değil de kayan noktalı gösteriminde virgülden sonraki 6 hanesidir.
 
Gerçek Sayı
Kayan Noktalı Gösterimi
Bellekte Saklanmış Hali
24,458214
0,24458214E+2
0,244582E+2
            Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi sayının son iki hanesindeki 14 sayısı duyarlılık6 olduğu için bellekte saklanmamıştır.
 
            Reel sayı veri tiplerinin C progralama dilinde tanımlanması;
Bildiri / Özellik
Uzunluk
Minimum Değer
Maksimum Değer
Float
4 Byte
-3,4E+4
+3,4E+38
Double
8 Byte
-1,7E+308
+1,7E+308
Long double
10 Byte
-3,4E+4932
+3,4E+4932
 
            C dilindeki kullanımları;
 
            float f;
            …
f = 10,246;
            f = 20;
            f = 5/2; // Sonuç 2.5 değil 2 çıkar
            f = 5,0/2; // Sonuç 2,5 çıkar
            f = 5/2,0; // Sonuç 2,5 çıkar
            f = (float) 5/2; // Sonuç 2,5 çıkar
 
double d;
d = 30,135;
 
Not:    C dilinde reel sayılarla işlem yaparken sonucun reel sayı olabilmesi için işleme giren değişkenler veya sayılardan en az birinin reel sayı olması gerekir.
 
Karakter ve String Veri Tipleri
            Genelde programlama dillerinde sayısal olmayan veriler bellidir ve bunlar değişik karakter kümelerinde utulur. Bu karakter kümelerinde her bir sembole karşılık bir sayısal değer gelir. Programlama dilleri değişik karakter kümeleri kullanabilir. Günümüzde en çok kullanılanı ASCII (American Standard Code for Information Interchange) kümesidir.
 
Sabitler
            Sabitler bir programda değişmeyen değerler içerirler. Değerleri tanımlama sırasında verilir ve tanımlamadan sonra değerleri değiştirilemez.
 
            Pi sayısı 3,14159265358979 değeri sabit olarak tanımlanabilir.
 
            Const float pi = 3,14159265358979;

PHP de Değişken Kapsamı

Değişken Kapsamı

Bir betik içerisinde, değişkenlerin erişilebilir ya da erişilemez oldukları kısımlar vardır. Buna kapsam (scope) denir. Şimdi bu erişilebilirlik de ne demek oluyor diyebilirsiniz, aşağıda belirttim. Şimdi PHP’nin altı temel kapsam kuralını inceleyelim.

– PHP’nin yerleşik süper global değişkenleri betiğin her yerinden erişilebilir durumdadır.
– Sabitler tanımlandıktan sonra her yerden erişilebilir durumdadırlar. Buna fonksiyon içerisinden erişim de dahildir.
– Global (Süper global değil) değişkenler tanımlandıkları betik içerisinde her yerden erişilebilir durumdayken, fonksiyon içinde bu durum ters etki yaratır. Yani fonksiyon içinden global değişkenlere erişemezsiniz.( Fonksiyon konusunda bunu nasıl atlatacağımızdan bahsedeceğim.)
– Fonksiyonların içerisinde global olarak tanımlanan değişkenler betiğin her yerinde geçerli olurlar. (Diğer fonksiyonlar hariç, buna yine fonksiyonlarda değineceğim. Şimdi kısaca geçelim, diğer fonksiyonlarda kullanabilmek için yine global olarak o fonksiyonda tanımlamak gerekir.)
– Fonksiyonların içinde oluşturulan statik değişkenlere fonksiyon dışından erişilemezken, aynı fonksiyon farklı bir zamanda tekrar çağırıldığında önceki değerlerini aynen taşırlar.
– Fonksiyonların içerisinde tanımlanan değişkenler o fonksiyona göre yereldirler ve betiğin çalışması fonksiyondan çıktığı anda bu değişkenler artık var olmazlar.

Şimdi PHP’nin yerleşik süper global değişkenleri inceleyelim, bu değişkenlerin tam listesi:

– $GLOBALS -> Tüm global değişkenler dizisi.
– $_SERVER -> Sunucu ortam değişkenleri dizisi.
– $_GET -> Betiğe GET metodu ile gönderilen değişkenler dizisi.
– $_POST -> Betiğe POST metodu ile gönderilen değişkenler dizisi.
– $_COOKIE -> Çerez değişkenleri dizisi.
– $_FILES -> Dosya yüklemeleri ile ilgili değişkenler dizisi.
– $_ENV -> Ortam değişkenleri dizisi.
– $_REQUEST -> Tüm kullanıcı girdilerini tutan değişkenler dizisi. ($_GET, $_POST ve $_COOKIE dahil)
– $_SESSION -> Oturum değişkenleri dizisi.

Kapsam kavramı sadece değişkenler ile sınırlı değildir, bu konuya ilerleyen makalelerimde zaman zaman değineceğim. Görüşmek üzere, şimdilik bu kadar.