Hafta: 3
Konu: Değişkenler, Değişkenlerin Tanımlanması ve Sabitler
Hedef: Bu derste C++ dilinde kullanılan değişkenler ve sabitler tanıtılacaktır.
Değişkenler ve Sabitler
1. Değişken
Değeri program boyunca değişebilen programlamaya özgü komutlardır. Örneğin iki ağırlık alalım; Birisi 10 kg, diğeri 15 kg olsun. Birincisine 3 kg eklediğimizi, diğerinden ise 10 kg çıkarttığımızı düşünün ve sonra her ikisini de topladığımızı düşünün. Bu matematiksel işlemi C++ programında aşağıdaki gibi yaparız.
Örnek:
1. #include <iostream>
2. #include <stdlib.h>
3.
4. İnt main()
5. {
6. int A = 10;
7. int B = 15;
8. int cevap;
9.
10. A = A+3;
11. B = B-10;
12. cevap = A+B;
13.
14. return 0;
15. }
Değişkenlerin çeşitlerine göre hafızada kapladığı yer ve değer aralıklarını gösteren tablo;
Değişken Türü
|
Kapladığı Alan
|
Açıklama
|
Sınıf Dağılımı
|
Char
|
1 byte
|
8 bit uzunluğunda
(1 byte = 8 bit)
|
Signed: -128 ile 127 (+ veya -)
Unsigned: 0 ile 255
|
Short
|
2 byte
|
16 bit uzunlupunda tam sayı
|
Signed: -32768 ile 32767 (+ veya -)
Unsigned: 0 ile 65535
|
Long
|
4 byte
|
32 bit uzunluğunda tam sayı
|
Signed: -2147483648 ile 2147483647 (+ veya -)
|
İnt
|
*
|
Tam sayı. (16 bitlik işletim sistemlerinde 2 byte, 32 bitlik işletim sistemlerinde 4 byte)
|
Short ve long olarak ayrılır
|
Float
|
4 byte
|
Reel sayı
|
3.4e + / -38 (7 basamak)
|
Double
|
8 byte
|
Çift reel sayı
|
1.7e + / – 308 (15 basamak)
|
Long double
|
10 byte
|
Uzun çift reel sayı
|
1.2e + / – 4932 (19 basamak)
|
Bool
|
1 byte
|
Mantık Değeri
|
True, False
|
Wchar-t
|
2 byte
|
Bir çeşit karakter seti depolar
|
Geniş karakterler
|
Değişkenlerin Tanımları
C++ ta değişkenleri kullanmadan önce görmüş olduğumuz türlerden hangisi olduğunu tanımlamamız gerekir. Örneğin;
int alan;
float kare;
Aşağıdaki tabloda köşeli parantezler içinde belirtilen yerler kullanılmasa da aynı manaya geleceğini göstermektedir.
Kullanım
|
Açıklama
|
Char[signed]
|
Karakter
|
İnt[signed]
|
Tam sayı
|
Short[int][signed]
|
Kısa tam sayı
|
Long[signed][int]
|
Uzun tam sayı
|
Unsiged char
|
İşaretsiz karakter
|
Unsigned [int]
|
İşaretsiz tam sayı
|
Unsigned short [int]
|
İşaretsiz kısa tam sayı
|
Unsigned long [int]
|
İşaretsiz uzun tam sayı
|
Float
|
Reel sayı
|
Double
|
Çift reel sayı
|
Long double
|
Uzun çift reel sayı
|
Örnek:
1. #include <iostream>
2. İnt main()
3. {
4. int a,b,sonuc;
5. a = 9;
6. b = 5;
7. a = a+3;
8. Sonuc = a-b;
9. cout<<sonuc;
10.
11. return 0;
12. }
Sabitler
Sabitlerin değerleri hiçbir zaman değişmez. Bunlar tam sayılar, küsüratlı sayılar, karakterler ve karakter dizileri manasına gelen stringler olabilir.
Tam Sayılar
1453, 25, -30
Yukarıda görmüş olduklarınız tam sayılardır. Gündelik hayatta kullandığımız gibi 10’luk tabandadırlar. C++ ta 8’lik ve 16’lık sayı tabanlarını da kullanabiliriz. Örneğin;
21 // Onluk taban
054 // 8’lik taban
0x5d // 16’lık taban
Aralarındaki farka dikkat ettiyseniz 10’luk tabandaki sayılar normal bir şekilde kullanılır iken 8’lik sayıların başında sıfır kullandık. 16’lık tabandaki sayıların kullanımında ise sıfır ile sayı arasında x karakterini görüyoruz.
Floating Point Numbers (Kayan Noktalı Sayılar)
Bilgisayarda küsüratlı yani noktalı sayılar normal sayılardan farklı bir şekilde işlem görür. Bu noktalı sayıların tam sayı kısımları ile küsürat kısımları arasındaki noktanın sabit olmaması nedeniyle bu ismi almışlardır. Örneğin;
3.14, 6.05e2, 4.0
Karakterler ve Stringler
Sabitler sadece sayılardan oluşmaz, kelimelerde sabit olarak atanabilir.
‘ram’
‘add’
‘enformatik’
“hello world”
İlk üç ifade tek karakterdir ve tek tırnak arasında ifade edilir, en son ifade ise bir karakter dizisi yani string’dir ve çift tırnak içinde ifade edilmelidir. Ekranda göremediğimiz veya gördüğümüz ama klavyenin üzerinde olmayan bazı karakter sabitleri de vardır. C++ ta bunları \ karakterinden sonra gelen bazı karakterler ile ifade ederiz. Örneğin;
Karakter
|
Açıklama
|
\n
|
Yeni satır (Bir alt satıra iner)
|
\r
|
Aynı satır başı
|
\t
|
Tab karakteri kadar boşluk
|
\v
|
Dikey tab karakteri kadar boşluk
|
\b
|
İmleci geri götürür fakat değeri silmez
|
\a
|
Alarm
|
\’
|
Tek tırnak
|
\”
|
Çift tırnak
|
\?
|
Soru işareti
|
\\
|
Ters bölü
|
Tanımlanmış Sabitler
Bir değişkenden farklı olarak belirli bir isme de bir sabit atayabilir ve programınızda bunu kullanabilirsiniz. Örneğin;
# define ali 25;
Şeklinde ki bir tanımla ali isminde bir sabit oluşturup içine 25 değerini atamış olursunuz.
Tanımlarken Sabit Bir Değer Verilen Değişkenler (Const)
Const kullanarak bir değişkene ilk değer verirken o değişkeni o değere sabitleriz. Bundan sonra değişkenimizin değeri program içinde değiştirilemez.
Const int uzunluk = 100;