Centos 7 yazı dizimizin ilk bölümünden merhabalar, bu bölümde dosyalar ve dizinlerde listeleme, oluşturma, okuma, taşıma ve silme gibi işlemlerden bahsedeceğiz. Gelin başlayalım.
Dosya Listeleme
Terminal üzerinde dosya listelemek için ls komutu kullanılır.
ls [Parametreler] [Dosya veya Dizin Adı]
Parametreler:
- -a => Gizli dosyalar dahil tüm dosyaları listeler.
- -l => Listeleme metodu ile gösterim yapar. Dosya izinleri, grupları, boyut ve son değiştirilme tarihi gibi bilgileri de gösterir.
- -h => Dosya ve dizin boyutlarını okunaklı bir biçimde gösterir. -l ile yapılan listelemede bayt cinsinden değerler görünür. Parametreler arasına -h eklediğimizde MB, GB vb. türden dosya boyutlarını görebiliriz.
- -o => -l parametresinden tek farkı grup bilgisini göstermemesidir.
- -R => Rekürsif olarak listeleme yapar. Bunun anlamı, listelemeye tüm alt dizinlerin içeriklerinide dahil etmesidir.
- -t => Son erişim tarihine göre sıralama yaparak listeler.
- -d => Dizinlerin bilgilerini gösterir. ls -ld ile dizinlerin listelenmesi sağlanabilir.
- -r => Ters alfabetik ya da ters nümerik sıralama yapar.
Dosya ve Dizin Oluşturma
touch [Parametreler] [Dosya Adı veya Adları]
touch komutu, asıl olarak bir dosyanın erişim tarihi bilgisini değiştirmek için kullanılsa da, dosya oluşturmak için de kullanılabilir.
Eğer touch komutunu, bulunulan dizinde mevcut olan bir dosya adını kullanarak yeni bir dosya oluşturma amacı ile kullanırsak, mevcut dosyanın sadece son erişim zamanı değişir. İçeriğinde herhangi bir değişiklik olmaz.
Parametreler:
- -a => Son erişim tarihini değiştirir.
- -t =>
touch -t YYYYAAGGSSDD.SS [Dosya Adı]Şeklindeki bir kullanım ile dosyanın son erişim ve güncellenme tarihini özelleştirebiliriz. - -m => -tm şeklinde kullanıldığında dosyanın sadece değiştirilme/güncellenme tarihini değiştirir.
pwd
Bu komut ile o an içerisinde bulunduğumuz dizini görebiliriz.
mkdir [Parametreler] [Dizin veya Dizinlerin Adı]
Bu komut ile dizin oluşturabiliriz. Parametresiz olarak kullanıldığında basit şekilde bir dizin oluşturabiliriz.
Parametreler:
- -p => Aynı anda alt alta birden fazla dizin oluşturmak için kullanılır.
- -m => Dizinlerin izin ayarlarını yapmaya yapar.
Ör: mkdir test/test2 : test dizini mevcut ise, test dizini altında test2 dizinini oluşturur. Eğer test dizini mevcut değil ise -p parametresi kullanılmalıdır.
Ör: mkdir -m 444 dosyalar/linux : (root yetkisi gerektirir.)
Dosya Okuma ve Düzenleme
cat [Parametreler] [Dosya Adı]
cat komutu, özünde dosya okumak için kullanılsa da dosya oluşturmak için de kullanılabilir. Metin dosyası, kütüphane, script vb. bir çok dosya okunabilir.
cat > [Dosya Adı]
cat komutunun bu şekildeki kullanımı ile girilen bilgileri, komut üzerinde belirttiğimiz [Dosya Adı] ile dosyayı oluşturur ve bilgileri kaydeder. CTRL + D kombinasyonu ile dosyadan çıkabiliriz.
cat >> [Dosya Adı]
Bu kullanım şekli ile mevcut bir dosyanın en son satırına ekleme yapılabilir.
cat [Dosya Adı 1] [Dosya Adı 2] > [Birleştirilecek Dosya]
Bu komut ile mevcut iki dosyayı tek bir dosya haline getirebiliriz.
Parametreler:
- -n => Bir dosyayı satır numaraları ile görüntüler.
- -T => Tab karakterini görüntüler.
- -E => Satır sonlarını görüntüler.
- -A => Tüm özel karakterleri görüntüler.
Ör: cat *.pdf : Bulunulan dizindeki tüm pdf uzantılı dosyaları okur.
tac [Parametreler] [Dosya Adı]
cat komutunun tersi olarak çalışır.
Dosya Kopyalama, Taşıma ve Silme
cp [Parametreler] [Kopyalanacak Dosya] [Yeni Dosya]
Bu komut ile mevcut bir dosya, mevcut olan ya da mevcut olmayan bir dosya yerine kopyalanabilir. Yeni dosya mevcut ise, içeriği kopyalanacak olan dosya ile değiştirilir. Yani üzerine yazılır.
Parametreler:
- -i => Interactive mode. Teyit işlemi için kullanılır. [Yeni Dosya] mevcut ise üzerine yazılıp yazılmayacağını sorar.
- -R => Rekürsif olarak kopyalama yapar. Tüm alt dizinler ve dosyalar kopyalanır.
cp [Dosya 1] [Dosya 2] ... /root
cp komutu ile birden fazla dosya kopyalanabilir.
Parametreler:
- –backup => Kaynak dizindeki bir dosya hedef dizinde bulunuyorsa, dosyanın sonuna “~” ekleyerek dosyayı korur.
- -p => Hedef dosyanın, kopyalanan dosya ile aynı dosya bilgilerine sahip olmasını sağlar.
İPUCU: Komutlara takma isim vererek kısaltabiliriz. alias cp='cp i'
mv[Parametreler] [Kaynak Dizin/Dosya] [Hedef Dizin]
mv komutu ile kaynak dosyayı hedef dizinine taşıyabiliriz. Aynı zamanda mv komutunu bir dosyanın ismini değiştirmek için de kullanabiliriz.
mv [Dosya Adı] [Yeni Dosya Adı]
Parametreler:
- -u => Kaynak dizindeki bir dosya hedef dizinde mevcut ise, taşıma işlemi gerçekleşmez.
- -i => İnteraktif mod.
rm [Parametreler] [Dosya Adı/Adları]
Dosya ve dizinleri silmek için kullanılır.
- -i => İnteraktif mod
- -rf => Rekürsif mod.
İPUCU: Joker Karakterler ve Parantezler
rm *.txt : txt uzantılı bütün dosyaları siler.
rm test[123].sh : Sıralı dosyaları sırası ile siler.
